300 słonecznych dni w roku, ciekawa i zróżnicowana linia brzegowa, a także gęsto rozmieszczone zabytki z czasów sięgających nawet 7000 lat wstecz. To wcale nie dalekie, egzotyczne kraje, lecz opis najbardziej na południe wysuniętego państwa europejskiego – wyspiarskiej Malty. Przekonaj się, jakie atrakcje to niezwykłe miejsce ma do zaoferowania przyjezdnym i daj się oczarować maleńkiemu państwu z wielką historią.
Malta nie jest najpopularniejszym kierunkiem wśród polskich turystów, dlatego wybierając się na Maltę, warto zapoznać się z praktycznymi wskazówkami, by nie dać się zaskoczyć ewentualnym niedogodnościom.
Chociaż Malta zachęca piękną pogodą przez ponad osiem miesięcy w roku, najlepiej jest wybrać jakikolwiek miesiąc poza lipcem i sierpniem. Wówczas bowiem upały są największe, podobnie jak liczba turystów. Jeśli gorąco i duża liczba ludzi nam nie przeszkadzają, musimy się jeszcze liczyć z faktem, że w szczycie sezonu ceny idą w górę. Co można wybrać zamiast? Sprawdzi się wyjazd w maju i czerwcu lub wtedy, gdy u nas pojawia się już jesień – czyli we wrześniu, październiku, a nawet listopadzie.Warto mieć na uwadze fakt, że część plaży na Malcie jest kamienista lub żwirkowata. Nie przekreśla to naszych szans na fantastyczny relaks na takiej plaży, ale jeśli marzą nam się kąpiele w jednym z takich miejsc, przydadzą się specjalne buty do pływania, które ochronią stopy nasze i naszych dzieci przed ewentualnymi skaleczeniami czy otarciami.Jadąc na Maltę, powinniśmy też zaopatrzyć się w specjalną przejściówkę do kontaktu. Standardowe gniazdka wyglądają tam, jak w Wielkiej Brytanii (trzy wtyki, 230 V), więc chcąc podładować telefon czy podłączyć własną suszarkę do włosów, będziemy potrzebować adaptera. Chociaż niektóre hotele oferują je swoim gościom, lepiej dla pewności zaopatrzyć się w przynajmniej jedną przejściówkę.
Język maltański jest bardzo nietypowy. Burzliwa i sięgająca tysięcy lat wstecz historia Malty spowodowała, że jej kultura i język to swoista mieszanka wpływów francuskich, brytyjskich, włoskich, a nawet arabskich. Oprócz maltańskiego, językiem urzędowym jest jednak wciąż angielski, dlatego bez problemu porozumiemy się tam w tym języku.Malta jest członkiem Unii Europejskiej, dlatego nie potrzebujemy paszportu czy wizy do wjazdu na Maltę – wystarczy dowód osobisty. Obowiązująca waluta to euro, a numer alarmowy to – podobnie jak w Polsce – 112. Warto wiedzieć, że w małych sklepikach czy na niewielkich promach możemy nie móc zapłacić kartą, dlatego dobrze jest zawsze mieć przy sobie pewną kwotę w gotówce. Sklepy zazwyczaj są otwarte do godziny 20, ewentualnie 21 – warto o tym pamiętać i nie planować zakupów w „nocnym”, bo możemy takowego nie znaleźć.Ciekawostką jest, że w wielu przewodnikach wciąż jako jedna z największych atrakcji Malty wymieniane jest Azure Window – wielki i malowniczy most skalny, który był jednym z bardziej rozpoznawalnych miejsc na wyspie. Dobrze wiedzieć, że Azure Window… już nie istnieje. Niestety, w styczniu 2017 roku formacja skalna podczas sztormu uległa uszkodzeniu, by w marcu zawalić się całkowicie.
Malta dysponuje siecią autobusów, którymi można dotrzeć w większość najpiękniejszych zakątków. Większość przystanków jest „na żądanie”, więc pamiętajmy, aby zawczasu dać znać kierowcy, że chcemy wsiąść lub wysiąść. Nie mamy jednak wcale gwarancji, że się zabierzemy. Gdy autobus nie zatrzyma się pomimo tego, że na niego machniemy, być może kierowca uznał, że pojazd jest już zbyt zatłoczony.Są jednak miejsca, do których autobusy nie docierają (lub trzeba spory dystans pokonać piechotą). Maltańskie upały potrafią złamać niejednego piechura, tym bardziej, że krajobraz na wyspie jest raczej suchy, pozbawiony soczystej zieleni drzew i krzewów. Jeśli więc planujemy dotrzeć w miejsce, gdzie autobus nie dojeżdża bezpośrednio, zaopatrzmy się w zapas wody, krem z filtrem UV, ochronę na głowę i ramiona oraz wygodne buty. Trzeba też nastawić się na to, że autobusy nie jeżdżą zbyt punktualnie, a gdy się już pojawią, jadą… bardzo wolno.Na Malcie istnieje możliwość wypożyczenia samochodu. Jest to jednak dość kosztowne przedsięwzięcie. Poważnym utrudnieniem może być też fakt, że na Malcie, która przez ponad półtora wieku znajdowała się w rękach Brytyjczyków, nadal obowiązuje ruch lewostronny. W wielu miejscach, z racji wąskich uliczek, ruch jest częściowo lub całkowicie zamknięty dla samochodów.
Dzięki temu, że tanie linie lotnicze otworzyły się na Maltę, staje się ona coraz popularniejszym kierunkiem podróżniczym. Bilet w dwie strony dla jednej osoby można znaleźć już za kwotę poniżej 200 zł, chociaż w szczycie sezonu ceny mogą być oczywiście znacznie wyższe.Sama Malta do tanich miejsc nie należy, ale ceny są porównywalne do tych, jakie spotkamy w innych krajach Europy (takich, jak np. Włochy czy Hiszpania). Dobrą wiadomością jest, że wśród maltańskich dyskontów znajdziemy popularnego u nas Lidla.
Typowym maltańskim daniem jest pizza – nie jest tak dobra, jak we Włoszech, ale niezła. Zapłacimy za nią od ok. 6 euro (ok. 25 zł) wzwyż. Za danie obiadowe w restauracji zapłacimy ok. 15-20 euro (ok. 60-85 zł) w najdroższych i najbardziej turystycznych miejscach i ok. 10-15 euro (ok. 42-63 zł) w mniejszych i mniej popularnych lokalach. Zupę zjemy za ok. 5 euro (ok. 20 zł), a charakterystyczne dla Malty ciastka pastizzi kosztują ok. 0,50 euro (ok. 2 zł) za sztukę.Miłym zaskoczeniem na Malcie może być dla nas bardzo smaczne pieczywo. Za bochenek chleba zapłacimy ok 1 euro (ok. 4,20 zł). Za 10 jajek zapłacimy ok. 1,20 euro (ok. 5 zł), za litr mleka ok. 0,80 euro (ok. 3,30 zł), za kilogram fileta z kurczaka ok. 6,50 euro (ok. 27 zł), za 250 g żółtego sera ok. 2,50 euro (ok. 10 zł), za dwulitrową butelkę wody ok. 0,25 euro (ok. 1 zł), a za kilogram cukru ok. 0,80 euro (ok. 3,30 zł). Za kilogram marchwi zapłacimy ok. 1,20 euro (ok. 5 zł), za kilogram ziemniaków ok. 1,60 euro (ok. 6,70 zł), ale już za kilogram mango aż 4,50 euro (ok. 19 zł). Bardzo popularny jest też napój Kinnie (o charakterystycznym, słodko-gorzkim, ziołowym posmaku). Za butelkę o pojemności 0,5 litra zapłacisz ok. 1 euro (ok. 4,20 zł).Jeśli zamówimy w restauracji ośmiornicę, warto wiedzieć, że najczęściej na Malcie jest ona podawana duszona w pomidorach (cena ok. 10 euro, czyli ok. 42 zł). Inne typowe na Malcie potrawy to ftira (kanapka na ciepło lub zimno, często z tuńczykiem, oliwkami, kaparami, w cenie od ok. 3 euro, czyli ok. 12,60 zł), aljotta (zupa rybna) lub sopaa tal-armla (zupa z kozim serem), cena od ok. 5 euro, czyli ok. 21 zł. Sztandarowym daniem Maltańczyków jest maltański królik (fenek) podawany najczęściej w potrawce albo jako farsz do potrawy przypominającej dużego pieroga (cena dania z królikiem to ok. 15-20 euro, czyli ok. 63-84 zł). Inne ciekawe smaki na Malcie to m.in. capunata (nazywana przez miejscowych ichniejszą wersją ratatouille), pudina tal-hobz (pudding chlebowy), torta-tal lampuli (ciasto z doradą).
Transport publiczny na Malcie również jest nieco droższy niż w Polsce – jeden bilet przesiadkowy ważny przez 2 godziny w sezonie kosztuje 2 euro (ok. 8,40 zł), 1,50 euro (ok. 6,30 zł) poza sezonem i 3 euro (ok. 12,50 zł) za bilet na autobus nocny lub pospieszny. Bilety jednorazowe kupuje się u kierowcy. Karta z 12 biletami jednorazowymi kosztuje 15 euro (ok. 63 zł), a przy dłuższych pobytach dobrym rozwiązaniem jest zakup Karty Explore, zapewniającej możliwość swobodnego korzystania z komunikacji przez siedem kolejnych dni (koszt karty to 21 euro, czyli ok. 90 zł). Dzieci do 4 roku życia podróżują autobusami bezpłatnie. Jeśli zaś zdecydujemy się na wynajem samochodu, zapłacimy za niego od ok. 200 zł za dobę i ok. 1,30 euro (ok. 5,40) za litr benzyny lub ok. 1,20 euro (ok. 5 zł) za litr oleju napędowego.
Za atrakcje przeciętnie zapłacimy od ok. 3 euro (ok. 12,50 zł; np. za wstęp do Muzeum Archeologicznego na Gozo) do ok. 10 euro (ok. 42 zł; np. za wstęp do Narodowego Muzeum Wojny w Valetcie). Wejście do Hypogeum to koszt aż 35 euro (ok. 150 zł) za osobę dorosłą, 20 euro (ok. 84 zł) za młodzież powyżej 12 roku życia i studentów, oraz 15 euro (ok. 63 zł) za dziecko powyżej 6 roku życia (dzieci poniżej 6 r.ż. wchodzą bezpłatnie). Do akwarium w Qawrze wejdziecie za 13,90 euro (ok. 60 zł) za osobę dorosłą i 7 euro (ok. 30 zł) za dziecko, a do Popeye Village – za 17 euro (ok. 70 zł) za osobę dorosłą lub 13,50 euro (ok. 57 zł) za dziecko w wieku 3-12 lat.
Jeśli chodzi o noclegi na Malcie, za tygodniowy pobyt dla czteroosobowej rodziny zapłacimy od ok. 3000-3500 zł. Apartament w mniej popularnej lokalizacji (np. na wyspie Gozo) wynajmiemy od ok. 2500 zł za tydzień, a ceny pobytu w luksusowym hotelu mogą sięgać nawet 10 000 zł i więcej. Zorganizowana wycieczka na Maltę (w cenie przeloty, hotel trzygwiazdkowy i pobyt all inclusive) dla czteroosobowej rodziny to koszt od ok. 4500 zł wzwyż.
Chociaż na Maltę każdego roku chętnie przybywają turyści, państwo to jest daleko mniej znane niż chociażby leżące nieopodal Włochy (odległość drogą morską z Malty na Sycylię wynosi ledwie 80 kilometrów!). Zupełnie niesłusznie, bo Malta oferuje moc atrakcji, zarówno dla miłośników zabytków i zwiedzania, jak i dla zapalonych plażowiczów czy amatorów sportów wodnych.
Malta składa się z archipelagu Wysp Maltańskich, którego centrum stanowi Wyspa Malta, a na niej – zespół miejski Valetty, stolicy Malty. Do granic Malty zaliczają się również mniejsze wyspy, Gozo i Comino, niezamieszkane Manolea, Cominotto i Wyspa Św. Pawła, a także szereg maleńkich wysepek.Na Malcie możemy liczyć na wspaniałą pogodę. Zimy są łagodne, przez większą część roku jest tu jednak ciepło i słonecznie – Valetta jest najbardziej słoneczną miejscowością całej Europy!
Na Malcie każdy może znaleźć miejsce dla siebie. Chociaż występują tam również plaże kamieniste, bez problemu znajdziemy takie, na których dzieci będą mogły godzinami bawić się na miękkim i czystym piasku. Warto jednak zawczasu znaleźć plażę pod kątem swoich oczekiwań, żeby nie zaskoczyli nas naturyści albo imprezująca młodzież.
Szukając informacji o plażach na Malcie, z pewnością natrafisz na Golden Bay, która jest zdecydowanym faworytem turystów odwiedzających wyspę. Piaszczysta plaża oferuje urlopowiczom piękne widoki, ciepłą i czystą wodę, dobrze zaopatrzone knajpki, leżaki, a nawet pomoc animatorów. Łatwo się do niej dostać samochodem, ale też autobusem – nieopodal znajduje się przystanek. Plaża słynie m.in. ze spektakularnie pięknych zachodów słońca. To dobry wybór dla rodzin z dziećmi, ale raczej nie warto nastawiać się na pełne wyciszenie – na tej plaży może być dość tłoczno.
Paradise Bay to nazwa zatoki, w której znajduje się jedna z najbardziej spektakularnych plaży na Malcie. Znajduje się ona w okolicy miasta Cirkewwa. Można się do niej dostać autobusem lub samochodem (który zostawimy na sporym parkingu). Nad malowniczą plażą wznoszą się klify, dzięki czemu możemy liczyć nie tylko na kąpiel w ciepłej, lazurowej wodzie, ale też na piękne zdjęcia z wakacji.
To dwie plaże leżące obok siebie. Stosunkowo trudno się do nich dostać (w okolice dojeżdża tylko jedna linia autobusowa), dlatego jest to idealne miejsce szczególnie dla tych urlopowiczów, którzy nade wszystko cenią sobie święty spokój – na plażę docierają głównie Maltańczycy. W okolicy możemy znaleźć restauracje czy kawiarnie, a na plaży leżaki czy parasole, ale nie ma co liczyć na szczególnie rozbudowaną infrastrukturę. Czysta woda, podłoże bez ostrych kamieni i brak tłumów sprawiają, że to świetne miejsce, gdy chcemy odpocząć z małymi dziećmi.
Wybierz tę plażę, jeśli preferujesz relaks w kameralnym towarzystwie. Niezwykle malowniczo położona, gwarantuje piękne widoki i… niewielu turystów. Mniejsze zainteresowanie nie bierze się jednak znikąd – aby się do niej dostać, trzeba pokonać dość strome schody. Jeśli cię to nie przeraża, ta plaża może być strzałem w dziesiątkę. Drobny piaseczek i turkusowa woda bez tłumów? Tylko na Ghajn Tuffieha.
Marsaxlokk to miejscowość rybacka, słynąca głównie z malowniczych, kolorowych łodzi i odbywających się w niedziele targów rybnych oraz kiermaszu. Tu również spotkasz zdecydowanie mniejsze tłumy, niż na popularnej Golden Bay. Jest to plaża piaszczysta, choć możesz się na niej natknąć również na kamienie. Dobry wybór dla mniej wymagających plażowiczów, którym zależy przede wszystkim na ciszy i spokoju.
Na Gozo znajduje się oczywiście więcej niż jedna plaża, warto jednak uwzględnić całą wyspę podczas zwiedzania Malty, a może nawet zatrzymać się na niej na dłużej. Gozo oferuje piaszczyste plaże z przepiękną, lazurową wodą (m.in. Dahlet Qorrot, słynąca z czerwonego piasku Ramla Bay czy pozbawiona turystycznej infrastruktury Ghajn Barrani), ale zdecydowanie więcej znajdziemy na niej malowniczych plaż skalistych lub ukrytych zatok, do których docierają tylko wtajemniczeni. Podwodna jaskinia Blue Hole, niezwykle malowniczy tunel Inland Sea czy zatoka Mgarr ix-Xini to przepiękne zakątki i dobry wybór, gdy mamy już nieco starsze dzieci, które nie są zainteresowane wielogodzinną zabawą w piasku.
Kolejna warta odwiedzenia wyspa archipelagu to Comino. Wysepka jest niewielka, ale piękno jej zatoki jest ogromne. Ciekawostką jest, że według oficjalnych danych, liczba jej mieszkańców wynosi obecnie… trzy osoby. Nie znaczy to jednak, że wyspa świeci pustkami – codziennie odwiedzają ją tysiące turystów. Słynna zatoka Blue Lagoon (znajdująca się między Comino a mniejszą wysepką Cominotto) zachwyca rajskimi krajobrazami. Możemy tam znaleźć pełną infrastrukturę – przekąski, napoje, lody, leżaki i parasole. Nieopodal Blue Lagoon znajduje się zaś Crystal Lagoon, czyli Kryształowa Laguna. Tu już nie znajdziemy plaży, ale amatorzy snorkelingu z pewnością docenią to miejsce.
Nawet największym fanom plażowania leżenie plackiem na piasku może się w końcu znudzić. Chociaż na Malcie pięknych i malowniczych plaż nie brakuje, jest tam tyle ciekawych zabytków, że grzechem byłoby całkowicie zrezygnować ze zwiedzania.
Valetta określana bywa jako największe muzeum na świeżym powietrzu. Dlaczego? To niezwykłe miasto może się poszczycić ogromnym zagęszczeniem zabytków w stosunku do powierzchni, jest także wpisane na listę światowego dziedzictwa UNESCO. Aby wejść do Valetty, przechodzi się przez bramę, za którą od razu znajduje się reprezentatywna ulica Republiki. Valetta jest niewielkim miastem, więc zwiedza się ją spacerkiem. Warte uwagi są przepiękne ogrody: Górny i Dolny Ogród Barraka z tarasem widokowym czy ogród Hastings Garden. Miłośnicy architektury sakralnej nie mogą pominąć Konkatedry świętego Jana, Prokatedry świętego Pawła czy Kościoła Karmelitów. Interesujące są również muzea, takie jak Narodowe Muzeum Archeologii (w którym znajdują się eksponaty nawet sprzed 7-8 tysięcy lat) czy Narodowe Muzeum Wojny. Stałym elementem wycieczki po Valetcie musi być też Pałac Wielkich Mistrzów.
Hypogeum jest niezwykłym obiektem liczącym sobie ponad 5 tysięcy lat. Podziemny labirynt korytarzy miał prawdopodobnie być miejscem kultu, ale dokładne zamysły architektów są tajemnicą po dziś dzień. Warto wiedzieć, że dziennie do Hypogeum może wejść jedynie 70-80 osób. Dlaczego warto? Hypogeum to jedyne zachowane niemalże w całości miejsce kultu sprzed 5 tysięcy lat, jedyne prehistoryczne miejsce pochówku zmarłych, które jest ogólnodostępne dla zwiedzających, i wreszcie jedyne miejsce na Malcie, w którym można podziwiać autentyczne, prehistoryczne malunki na skałach.
Mdina to maleńkie, a zarazem jedno z najpiękniejszych średniowiecznych miast Europy. Niegdyś stolica Malty i siedziba najzamożniejszych rodów, ostatecznie rangą ustąpiła miejsca Valetcie, a sama została „cichym” lub też „milczącym” miastem. Tylko nieliczni dostają pozwolenie na wjazd do miasta samochodem, zwiedza się je na piechotę lub ewentualnie dorożką. Choć w najbardziej obleganych przez turystów miejscach nie brak zgiełku, w labiryncie wąskich uliczek Mdiny można już napawać się ciszą. Ciekawostką jest, że mury w kolorze piasku i piękna architektura oraz bajeczne widoki sprawiły, że to właśnie Mdina zagrała przystań King’s Landing w serialu „Gra o tron”.
Birgu (dawna nazwa Vittoriosa), Senglea (L-Isla) i Cospicua (Bormla) to trzy miasta umiejscowione na cyplach nieopodal stolicy. Praktycznie przechodzą jedno w drugie, nie sposób więc traktować ich oddzielnie. Jeśli koniecznie chcemy zobaczyć konkretne zabytki, warte uwagi są na przykład Pałac Inkwizytorów czy muzeum marynistyczne. Tak naprawdę jednak Trzy Miasta to kolejne miejsce na Malcie, w którym po prostu warto się zgubić.
Chociaż Malta słynie głównie z bardzo starych zabytków, jedną z jej najpopularniejszych atrakcji turystycznych zostało miasteczko Popeye Village, wybudowane pod koniec 1979 roku specjalnie na potrzeby nakręcenia filmu „Popeye”. Chociaż sam film nie okazał się sukcesem, miasteczka nie wyburzono i po dziś dzień jest parkiem rozrywki, który przyciąga rzesze turystów, szczególnie rodziny z dziećmi.Oprócz tego, milusińskim z pewnością spodobają się typowo wodne atrakcje Malty, i nie mamy tu na myśli tylko pięknych plaż – choć i one świetnie się sprawdzą jako atrakcja nawet dla najmłodszych. Akwarium morskie w miejscowości Qawra, wodny plac zabaw w Bugibbie (bezpłatny!), Mediterraneo Marine Park (gdzie można zobaczyć pokazy z delfinami) i park wodny w Baharic-Caghaq, czy nawet plac zabaw w Mdinie sprawią, że zarówno dorośli, jak i maluchy znajdą coś dla siebie podczas zwiedzania najpiękniejszych zakątków Malty.
